در ابتداي اين نشست مهندس عيسي بزرگ‌زاده، مديركل دفتر برنامه‌ريزي كلان منابع آب و تلفيق بودجه شركت مديريت منابع آب ايران به عنوان مدير علمي اين نشست ضمن بيان اهميت قضاوت منطقي و علمي در خصوص آب‌هاي غير متعارف كشور گفت: ايران به دليل خشكي بيش از حد به صورت منطقي بايد به منابع آب‌هاي قابل دسترس سواحل شمالي و جنوبي خود توجه كند.

وي ضمن اشاره به اسناد بالادستي در اين خصوص افزود: ما در اسفند ماه سال گذشته قانون ويژه‌اي در خصوص استفاده از آب دريا براي سيستان و بلوچستان را به تصويب رسانديم.

وي ضمن اشاره به نقشه راه آب كشور در دولت سيزدهم خاطر نشان كرد: از هشت و هشت دهم (۸/۸) توليد آب بايد به ده ميليارد مترمكعب توليد در اين بخش برسيم. ما بايد به سمت توسعه عمودي در بحث كشاورزي حركت كنيم؛ بنابراين بايد به حوزه نياز آب در صنعت هم توجه خاص داشته باشيم.

عيسي بزرگ زاده با اشاره به بحث اشتغال افزود: ما در صنعت نيز بايد همچون كشاورزي به مقوله آب توجه خاصي داشته باشيم. توجه به آب دريا حتي در مصارفي غير از نمك زدايي نيز بايد توجه شود. البتّه بايد توجه داشت كه ۵۰ درصد صنايع ايجاد شده با آب دريا بايد در كنار آب‌هاي دريا جانمايي شود تا هزينه انتقال تحميل نشود.

وي ضمن اشاره به ابرپروژه‌هاي مربوط به استفاده آب دريا خاطر نشان كرد: بايد نقشه راه آب كشور را به سمت ارتقاي سهم ۵۰ درصدي سهم آب دريا در حل نياز آبي كشور حركت دهيم.

دكتر عليرضا بازارگان، عضو هيئت علمي دانشكده محيط‌زيست دانشگاه تهران به عنوان سخنران ابتدايي اين نشست ضمن اشاره به ارائه خود تحت عنوان نمك زدايي آب دريا به تشريح شرايط آب شور اشاره كرد و گفت: آب دريا ۴۵ هزار ميلي گرم بر ليتر املاح دارد. اين در حالي است كه انسان مي‌تواند تا هزار ميلي گرم در ليتر املاح آب را تحمل كند.

وي ضمن اشاره به تكنيك‌هاي ساده نمك زدايي از آب دريا خاطر نشان كرد: اساس سيستم‌هاي نمك زدايي بر همان اصل تبخير آب شور استوار است. تفاوت مدل‌هاي جديد استفاده از گرماي حاصله و استفاده مجدد از اين انرژي است. البته اين مدل‌ها به سمت اسمز معكوس در حال تغيير مي‌باشد.

دكتر بازارگان ضمن بيان مختصات فني مدل‌ها و تكنولوژي‌هاي نمك زدايي صنعتي در دنيا افزود: كارخانه‌هاي شيرين سازي آب از حرارتي به سمت اسمز معكوس و يا همان شيرين سازي غشايي آب حركت مي‌كند.

در ادامه اين نشست مهندس امير جعفري، مدير پروژه شركت نور ويژه و عضو انجمن شركت‌هاي آب شيرين كن به عنوان سخنران دوم نشست، با بررسي وضعيت آب در جهان در سال‌هاي اخير گفت: تنش‌هاي آبي در خاورميانه به صورت جدي در حال وقوع است و شرايط خشكسالي شديد كشور و پيش بيني‌هاي بارش‌هاي كشور، كاهشي و دماي هوا در ايران افزايشي است، بنابراين اين شرايط آبي كشور را با خطر جدي مواجه كرده است.

مهندس جعفري با بررسي وضعيت مصرف آب در كشور خاطر نشان كرد: ما صادر كننده آب در قالب محصولات كشاورزي هستيم كه كشور را نيازمند آب كرده است. ۹۳ شهر در حاشيه خليج فارس و ۱۰۴ شهر در فلات مركزي ايران درگير تنش آبي شديد هستند.

وي ضمن اشاره به امكان خريد آب فاضلاب جهت مصارف خاص خاطر نشان كرد: در حال حاضر ۹۵ طرح شيرين سازي آب در كشور وجود دارد. در احداث يك آب شيرين كن، ۳۵ درصد هزينه مربوط به ساخت سازه و ۶۵ درصد هزينه مربوط به دستگاه آب شيرين كن است.
وي ضمن اشاره به دغدغه‌هاي سرمايه گذاران در زمينه آب شيرين كن‌ها خواستار تخصيص به موقع منابع در اين زمينه شد و گفت: براي ساخت يك كارخانه صد ميليون مترمكعبي آب شيرين كن در ايران، نيازمند ۱۰۰ ميليون دلار سرمايه گذاري و اخذ ۱۲ مجوز از نهاد‌هاي مختلف است.

جعفري ضمن بيان اهميت كسب و كار‌هاي صنعت آب شيرين كن‌ها خاطر نشان كرد: هم اكنون انجمن آب شيرين كن‌ها در كشور راه اندازي شده است و مهمترين دغدغه‌هاي اصلي، عدم تخصيص منابع و تعهدات دولت و پرداخت در قالب اسناد خزانه است كه اين اقدامات، هزينه‌هاي اين بخش را پوشش نمي‌دهد. در بحث قرارداد‌ها نيز بعضا هزينه‌هاي دلاري اتفاق ميافتد اين در حالي است كه درآمد‌ها ريالي است. با اين حال، شيرينسازي آب دريا توانسته ۷ ميليون نفر از جمعيت كشور را در مناطق جنوب كشور تحت پوشش قرار دهد.

در ادامه اين نشست دكتر علي همتي شعباني، مديرعامل سابق و عضو هيئت مديره سابق تأمين و انتقال آب خليج فارس به عنوان سخنران سوم ضمن اشاره به كاركرد‌هاي اصلي آب خاطر نشان كرد: نود و هفت و نيم ۵/۹۷ درصد از منابع آب جهان آب شور است و دو و نيم ۵/۲ درصد آب شيرين در دنيا وجود دارد. در كشور و بويژه در تهران به طور متوسط سرانه مصرف آب براي هر فرد ۲۲۰ ليتر در روز است. در بخش كشاورزي بيش از ۹۰ درصد از منابع آبي تجديدپذير را مصرف مي‌كنيم، اما تراز آب همچنان در بخش كشاورزي منفي است.

وي خاطر نشان كرد: بايد از ۹۰ درصد مصرف آب در كشاورزي به سمت ۷۰ درصد حركت كنيم و در عين حال در بخش صنعت به واسطه نقش مهم آن در اقتصاد كشور سهم بيشتري را قائل شويم.

اين محقق حوزه آب ادامه داد: منابع آب مورد استفاده در آب شيرين كن‌ها فقط آب دريا‌ها نيست بلكه آب رودخانه‌هاي شور و همچنين آب فاضلاب‌ها نيز مي‌تواند در اين بخش مورد استفاده قرار گيرد.

وي ضمن اشاره به طرح‌هاي "آر. او" در منطقه و ضمن اشاره به وجود بيش از ۵ هزار كيلومتر ساحل در كشور، مي‌توانستيم از منبع آب دريا به بهترين شكل استفاده كنيم. متاسفانه به دليل بخشي نگري از منابع آب دريا درست استفاده نكرديم. ما حتي از كشوري مثل بحرين، كمتر از امكان آب شيرين كن‌ها استفاده مي‌كنيم و معتقدم تصور اينكه اين آب گران است اساسا اشتباه است. البته اينكه آب نمك زدايي شده دريا مي‌بايست منتقل شود و هزينه‌ها را افزايش مي‌دهد بحث جداگانه‌اي است.

اين مقام مسئول سابق در حوزه آب خاطر نشان كرد: كريدور‌هاي انتقال آب در كشور متنوع است براي مثال يكي از اين طرح‌هاي انتقال آب كه به كرمان رسيده است و تحت بهره برداري است طرح دوم و سوم استان يزد و طرح چهارم از درياي عمان و خط پنجم نيز براي فارس در حال مطالعه است.

دكتر همتي اصل خطا در بالا دانستن قيمت آب نمك زدايي شده در كشور را مقايسه اين قيمت با آب يارانه‌اي دانست و خاطر نشان كرد: به هيچ عنوان آب شيرين شده دريا گران نيست. يك ليتر آب شيرين شده دريا با قيمت دلار آزاد، مبلغ ۵۰ تومان است، علي رغم اينكه بايد به اين نكته توجه داشت كه هزينه انتقال اين آب از لب ساحل به بخش مياني كشور بحث جداگانه‌اي است كه بايد مورد توجه باشد. براي نمونه آب در فلات مركزي با هزينه انتقال ۵/۲ يورو براي صنعت تمام مي‌شود، اما در كنار ساحل اين عدد به مراتب هزينه تمام شده كمتري را دارد.

وي خاطر نشان كرد ايجاد يك كارخانه ۲۰۰ ميليون متر مكعبي هم اكنون يك و نيم ميليارد دلار نياز به سرمايه گذاري دارد. در مجموع آب يك مقوله حاكميتي است و بخش خصوصي با توجه به مشكلات موجود تمايل چنداني براي ورود به اين بخش حاكميتي ندارد.

وي ضمن اشاره به تجربه موفق امارات متحده عربي در خصوص تلفيق آب دريا و فاضلاب گفت: هزينه تصفيه فاضلاب هم ميزان تسويه آب لب شور است. گران‌ترين آب دنيا براي نروژ است و ارزانترين آب عربستان است.

دكتر همتي در خصوص چالش‌هاي اين بخش گفت: بخش خصوصي كه در زمينه آب شيرين كن فعاليت دارند، در پيچ‌هاي گمرك و بخش نامه‌ها گير افتادهاند. با توجه به گستردگي سواحل ما بايد بگوييم راه ديگري به غير از استفاده از آب دريا و نمك زدايي نداريم و بايد به سمت آب شيرين كن‌هاي متوسط حركت كنيم.

دريافت لينك خبر